De freelancemarkt blijft groeien. Steeds meer organisaties kiezen voor flexibele samenwerkingen met specialisten die tijdelijk hun kennis en ervaring inbrengen. Maar die groei brengt ook vragen met zich mee. Vooral over de Wet DBA en het risico op schijnzelfstandigheid. Wat mag wel, wat niet, en hoe zorg je ervoor dat je als opdrachtgever geen risico loopt? Laten we het stap voor stap helder maken.
Wat is de Wet DBA ook alweer?
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is bedoeld om meer duidelijkheid te brengen in de samenwerking tussen opdrachtgevers en freelancers. De wet moet voorkomen dat iemand als zelfstandige werkt, terwijl er in de praktijk eigenlijk sprake is van een dienstverband, oftewel: schijnzelfstandigheid.
Er zijn een paar signalen die kunnen wijzen op een verkapt dienstverband:
De freelancer werkt onder leiding of toezicht van de opdrachtgever.
De freelancer is onderdeel van een vast team of houdt vaste werktijden aan.
De opdrachtgever bepaalt hoe het werk precies moet worden uitgevoerd.
De freelancer loopt geen ondernemersrisico, bijvoorbeeld omdat hij geen eigen tarief bepaalt of geen investeringen doet.
Wanneer meerdere van deze signalen aanwezig zijn, kan de Belastingdienst concluderen dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Wat is er veranderd sinds 2025?
Sinds 2025 handhaaft de Belastingdienst actiever op schijnzelfstandigheid. Waar de Wet DBA eerder vooral op papier bestond, wordt er nu beter gekeken naar de praktijk: werkt een freelancer echt zelfstandig, of is er feitelijk sprake van een dienstverband? Belangrijk om te weten: 2025 is een overgangsjaar. De Belastingdienst richt zich dit jaar vooral op bewustwording en begeleiding. In de meeste gevallen volgt bij twijfel eerst een waarschuwing en nog geen boete. Er wordt bovendien niet met terugwerkende kracht gehandhaafd op arbeidsrelaties van vóór 1 januari 2025, tenzij er sprake is van aantoonbare kwaadwilligheid. Wie in 2025 kan laten zien dat hij of zij actief stappen onderneemt om volgens de regels te werken, krijgt geen vergrijpboete opgelegd.
Daarnaast ligt er inmiddels een nieuw wetsvoorstel klaar: de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR). Deze is in juli 2025 bij de Tweede Kamer ingediend, maar nog niet ingevoerd. De VBAR moet de regels verder verduidelijken en meer houvast bieden over wat wel en niet onder zelfstandigheid valt. Kortom, de Belastingdienst kijkt in 2025 beter naar de praktijk, maar biedt opdrachtgevers de ruimte om hun manier van samenwerken stap voor stap aan te passen aan de regels.
Wat betekent dit voor opdrachtgevers?
Voor veel opdrachtgevers is de Wet DBA een lastig onderwerp. De regels lijken simpel, maar in de praktijk zit er veel grijs gebied. Want waar ligt nu precies de grens tussen een echte zelfstandige samenwerking en een situatie die te veel lijkt op een dienstverband?
De kern is simpel: Jij mag als opdrachtgever aangeven wat er gedaan moet worden, maar de freelancer beslist hoe het wordt gedaan. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk gaat het vaak mis bij de manier van samenwerken. Wanneer je als opdrachtgever bepaalt wanneer, waar en op welke manier iemand werkt, kom je al snel in de buurt van een gezagsverhouding, en dat is precies wat de Wet DBA wil voorkomen.
Om te voorkomen dat jouw samenwerking als schijnzelfstandigheid wordt gezien, is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken en die ook goed te borgen in de dagelijkse praktijk. Let daarbij op het volgende:
Leg afspraken vast in een modelovereenkomst die is goedgekeurd door de Belastingdienst. Zo toon je aan dat de samenwerking voldoet aan de richtlijnen.
Houd de samenwerking tijdelijk en projectmatig. Een zelfstandige werkt in principe niet structureel voor één opdrachtgever, maar levert specifieke kennis of capaciteit voor een afgebakende periode of opdracht.
Evalueer regelmatig. Kijk samen of de afspraken en de praktijk nog in lijn zijn met de zelfstandige status. Verandert de werkwijze of loopt het project langer door dan gepland? Dan is het goed om de overeenkomst opnieuw te bekijken.
Geef ruimte voor ondernemerschap. Een freelancer mag zelf bepalen hoe het werk wordt uitgevoerd en moet de mogelijkheid hebben om ook andere opdrachtgevers te bedienen. Dat bevestigt de zelfstandigheid en voorkomt risico’s.
Door deze afspraken serieus te nemen, bescherm je niet alleen jezelf als opdrachtgever, maar ook de professional met wie je samenwerkt. Het zorgt voor een eerlijke, transparante basis, precies waar goed ondernemerschap om draait.
Veilig en transparant samenwerken met Eleanor
De aangescherpte Wet DBA heeft veel opdrachtgevers aan het denken gezet. Want hoe werk je samen met freelancers op een manier die goed voelt én volgens de regels is? Daar helpt Eleanor bij. Het platform is zo ingericht dat freelancers en opdrachtgevers veilig, transparant en in lijn met de wet- en regelgeving kunnen samenwerken, zonder dat het ingewikkeld wordt. Contracten spelen daarin een centrale rol. Bij Eleanor vinden we het belangrijk dat elke samenwerking begint met duidelijke, goed vastgelegde afspraken. Daarom bieden we standaardcontracten die voldoen aan de richtlijnen van de Belastingdienst én juridisch actueel zijn. Zo weet je zeker dat alles contractueel goed geregeld is, of het nu om een klein project gaat of een grote samenwerking.
Daarnaast zorgt Eleanor ervoor dat de samenwerking ook in de praktijk klopt:
Projectmatige samenwerking: Eleanor stimuleert werken op basis van concrete opdrachten met een duidelijke scope en looptijd. Dat houdt de samenwerking tijdelijk en voorkomt dat het lijkt op een vast dienstverband.
Transparante communicatie: doordat freelancers zelf hun uren, tarieven en voortgang beheren, blijft het duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is.
Volledig inzicht: zowel opdrachtgever als freelancer heeft op elk moment inzicht in de afspraken, betalingen en documenten.
Eleanor volgt de ontwikkelingen rond de Wet DBA en de aankomende Wet VBAR op de voet. Wanneer de regels veranderen, passen wij ons platform daarop aan, zodat jij altijd werkt volgens de meest actuele wet- en regelgeving.
Kortom, met Eleanor regel je niet alleen de match, maar ook alles eromheen. Professioneel, transparant en helemaal volgens de regels. Zo kun jij je richten op wat echt telt: samenwerken, groeien en vooruitkomen.
Ontdek hoe eenvoudig samenwerken kan zijn via Eleanor.tech
